SZLAKIEM KLASZTORÓW
POREFORMACKICH

Poreformacki Zespół Zabudowań w Węgrowie

ul. Kościuszki 27a
07-100 Węgrów
tel. +48 791 176 604
www.klasztorwegrow.pl

ZOBACZ NA MAPIE

Węgrów jest miastem ma pograniczu mazowiecko – podlaskim, w XIV w. został włączony do Księstwa Mazowieckiego. Kulturowo Węgrów możemy uznać za Podlasie, chociaż dzisiaj administracyjnie leży we wschodniej części województwa mazowieckiego.

Podlasie jest regionem wielokulturowym i wieloreligijnym. Jest to region, gdzie tożsamość była kształtowana na przestrzeni dziejów zarówno przez kościół prawosławny jak i przez rzymskokatolicki, a od okresu reformacji także przez kościoły ewangelickie. Podlasie do dnia dzisiejszego uznawane jest za najbardziej zróżnicowany kulturowo region Polski.

W Węgrowie możemy podziwiać zabytki architektury będące perłą baroku polskiego, zaczynając od kościoła i klasztoru poreformackiego przy ulicy Tadeusza Kościuszki 27a. Wnętrze kościoła, ufundowanego przez Jana Dobrogosta Krasińskiego, jest barokowe, ozdobione polichromiami i freskami Michelangelo Palloniego z lat 1706 – 1711. Drewniany ołtarz główny pochodzi z około 1690 r. i jest prawdopodobnie dziełem Andreasa Schlütera. Klasztor uległ kasacie w XIX w. Obecnie jest to siedzibą parafii św. Piotra z Alkantary i św. Antoniego z Padwy. W podziemiach zespołu kościelno – klasztornego można zwiedzić Ekspozycję Muzealną Węgrów – miasto wielu kultur i religii.

Kolejnym zabytkiem architektury barokowej w mieście jest Bazylika Mniejsza Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny oraz świętych: Piotra, Pawła, Andrzeja i Katarzyny. Kościół ten również jest fundowany przez Jana Dobrogosta Krasińskiego i tak jak kościół poreformacki był konsekrowany w 1711 r. Węgrowska bazylika, której budowa jest datowana na lata 1703-1706, stanowiła w przeszłości ważny punkt w życiu mieszkańców miasta. W tamtych czasach kościół był obiektem wyznaczającym kierunek czy też nadającym sens życiu człowieka. Kościół został wzniesiony na gruzach gotyckiej świątyni, powstałej prawdopodobnie - według ustaleń Mariusza Karpowicza - pod koniec XV wieku, z fundacji Stanisława z Kosowa. Ówczesny kościół gotycki został spalony przez wojska Karola XII z pomocą węgrowskich protestantów 13 kwietnia 1703 roku. Projektantem świątyni był Tylman z Gamaren, natomiast jej budowę nadzorował Carlo Ceroni. Po zakończeniu prac budowlanych Michał Anioł Palloni przystąpił do dekorowania wnętrza świątyni, malując 9 iluzjonistycznych fresków. Na podstawie analizy przeprowadzonej przez Karpowicza należy przyjąć, że prace były prowadzone między 20 lipca 1706 roku a 4 czerwca 1709 roku. W głównym ołtarzu został namalowany fresk „Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny”, zaś w południowej nawie bocznej: „Nauczanie Maryi”, „Patronowie Polski”, „Patronki Polski”, „Czyściec”. Natomiast w nawie północnej artysta wykonał freski: „Ukrzyżowanie”, „Chrzest Chrystusa”, „Ojcowie Kościoła” i „Kościół Triumfujący”. Wybór ikonograficzny Karpowicz przypisuje w dużym stopniu reformatowi, ojcu Jakubowi Wolskiemu, który podczas konsekracji kościoła wygłosił kazanie odwołujące się do treści przedstawionych na freskach. Ponadto zakonnik ten wydał w 1731 roku kompendium wiedzy w formie słownikowej o sporach dogmatycznych między innowiercami a katolikami, zatytułowane: „Alphabetum Dogmaticum”. W oparciu o te przesłanki, jak również swoją historyczno-teologiczną wiedzę, Karpowicz dokonał systematyzacji i nazewnictwa poszczególnych fresków.

Od 1558 r. Węgrów był silnym ośrodkiem reformacyjnym, nie dziwi zatem, że możemy tutaj podziwiać kościoły ewangelickie. Pierwszym jest Kościół Świętej Trójcy, który jest obecnie siedzibą parafii ewangelicko–augsburskiej. Został wzniesiony w latach 1836–1841 w stylu klasycystycznym z inicjatywy pastora Karola Tetfejlera. Kolejnym kościołem ewangelickim jest drewniany kościół modrzewiowy z 1679 r., znajduje się on na cmentarzu ewangelickim (na końcu ulicy Ewangelickiej), który także skrywa wiele ciekawych zabytków, w tym nagrobki Szkotów zamieszkujących Węgrów, szczególnie ciekawy jest nagrobek Archibalda Campbella.

Nie sposób wymienić tutaj wszystkie zabytki Węgrowa, ale z całą pewnością warto również zobaczyć Dom Gdański, czyli dawny zajazd z XVIII w. zbudowany w stylu barokowym, usytuowany przy rynku miejskim. Dawna dzielnica protestancka przy ul. Gabriela Narutowicza oraz zabudowa drewniana ul. Tadeusza Kościuszki (przy której znajduje się też wspomniany już zespół poreformacki) z całą pewnością zasługuje na uwagę. Najstarsze drewniane domy w mieście pochodzą z XVIII w.

Węgrów to także walory przyrodnicze Doliny Liwca i Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, jednego z największych parków krajobrazowych w całej Polsce! Nad rzeką Liwiec, w oddalonym 4km od Węgrowa Liwie znajduje się Zamek - jedyny tego typu zabytek na pograniczu mazowiecko-podlaskim. Zespół zamkowy obecnie składa się z wieży i murów pozostałych z obronnego zamku gotyckiego zniszczonego podczas „potopu” szwedzkiego i wojny północnej oraz barokowego dworu starostwa liwskiego zbudowanego w 1782 r. w. Od 1963 r. jest siedzibą Muzeum Zbrojowni na Zamku w Liwie. Muzeum prezentuje militaria z całego świata, od zabytków z epoki rzymskiej po broń XX wieku. Kolekcja zawiera broń palną, białą – w tym duży zbiór bagnetów z 20 krajów – drzewcową, mundury, zbroje i hełmy. Wystawie broni towarzyszy kolekcja malarstwa i grafiki: dzieła m.in. Wojciecha i Jerzego Kossaków, Tadeusza Ajdukiewicza, Stefano Della Belli, portrety sarmackie, sceny batalistyczne, wizerunki sławnych wodzów. Wystroju wnętrz dopełniają zabytkowe meble i tkaniny z XVII – XIX w. Zwiedzając sale zamkowe można rozmyślać w jaki sposób i dlaczego broń przeszła tak oszałamiającą ewolucję oraz snuć refleksje na temat roli broni w dziejach ludzkości.

Dodatkowe informacje

Informacja Turystyczna w Węgrowie
ul. Rynek Mariacki 11
07-100 Węgrów
tel. +48 25 792 35 66

Parafia św. Józefa i św. Antoniego w Boćkach

ul. Bielska 26a
17-111 Boćki
tel. +48 85 731 31 49

ZOBACZ NA MAPIE

Z Węgrowa proponujemy udać się do wsi Boćki w województwie podlaskim, droga samochodem z Węgrowa zajmuje ok. 1 godz. 30 min. W Boćkach Józef Franciszek Sapieha ufundował kościół i klasztor reformatów. Budowa barokowego kościoła została ukończona 28 września 1739 r.

Po powstaniu listopadowym reformaci musieli opuścić klasztor. Do dzisiaj przetrwał kościół, który obecnie jest siedzibą parafii, klasztor został rozebrany w 1912 r. Od 2000 r. kościół ma rangę Sanktuarium świętego Antoniego Padewskiego. Z innych zabytków we wsi należy zobaczyć Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej z XIX w. wzniesioną w stylu klasycystycznym. Tak jak Węgrów, Boćki były miejscowością wielokulturowa i wielo religijną. Według danych z 1921 r. miejscowość zamieszkiwało 1.719 osób, wśród których 744 było wyznania rzymskokatolickiego, 239 prawosławnego, 11 ewangelickiego, a 725 mojżeszowego.

W czasie II wojny światowej miejscowi Żydzi zostali zamordowani przez Niemców w Treblince. Śladem po ludności wyznania mojżeszowego jest dziewiętnastowieczna mykwa, czyli łaźnia. Dzisiaj niestety są to już tylko ruiny. Będąc w Boćkach warto udać się nad brzeg rzeki Nurzec, która przecina wieś.

Dodatkowe informacje

Centrum Kulturalno – Turystyczne
Plac Armii Krajowej 5
17-111 Boćki
tel. +48 85 731 31 42

Kościół Świętego Antoniego

ul. Narutowicza 37
21-500 Biała Podlaska
tel. +48 83 343 55 69

ZOBACZ NA MAPIE

Kolejną miejscowością na szlaku jest Biała Podlaska. Droga do Białej Podlaskiej prowadzi przez Siemiatycze, miejscowość również warta zwiedzenia, zaś odbijając ok. 10 km na wschód od Siemiatycz ( ok. 13 minut jazdy samochodem) dojedziemy do Grabarki – góry położonej obok wsi o tej samej nazwie. Jest ona najważniejszym miejscem kultu religijnego wyznawców prawosławia w Polsce. Od 1947r. na Świętej Górze funkcjonuje prawosławny żeński klasztor św. Marty i Marii, główną świątynią Grabarki jest cerkiew Przemienienia Pańskiego. Podróż z Bociek do Białej Podlaskiej samochodem zajmie nam ok. 1 godz. 15 min.

Reformaci zostali sprowadzeni do Białej Podlaskiej (wówczas nazywaną jeszcze Radziwiłłowską) w 1671 r., przez Michała Kazimierza Radziwiłła i jego żonę Katarzynę z Sobieskich. Murowany kościół został wzniesiony w latach 1672 – 1684 w stylu barokowym. Zakonnicy musieli opuścić klasztor w 1867 r., a kościół i klasztor przechodził różne koleje losu. Funkcjonował jako filia kościoła parafialnego św. Anny, w 1869 r. jako cerkiew unicka, a w latach 1875 – 1915 jako cerkiew prawosławna. Od 1919 r. pełnił funkcję katolickiej parafii wojskowej. Kościół, zdewastowany w czasie II wojny światowej, został wyremontowany po wojnie, a w 1965 r. przeszedł w ręce kapucynów, którzy tak jak reformaci są gałęzią zakonu franciszkańskiego. W latach 1967–1976 funkcję gwardiana tutejszego klasztoru kapucynów pełnij o. Antoni Pacyfik Dydycz, późniejszy biskup drohiczyński. Klasztor został oddany kapucynom dużo później, bo w 1993 r. Zabudowania poreformackie znajdują się przy ul. Gabriela Narutowicza 37.

Będąc w Białej Podlaskiej warto zobaczyć także inne zabytki, poczynając od kościoła św. Anny, który został wzniesiony w 1572 r., jako zbór braci polskich. Po wypędzeniu braci polskich w 1596 r. przez Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotkę”, kościół został przebudowany i w 1603 r. konsekrowany, jako kościół katolicki pod wezwaniem św. Anny. Kolejnym zabytkiem sakralnym jest Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny wzniesiony w latach 1747 – 1759 z fundacji Radziwiłłów, jako cerkiew i klasztor zakonu bazylianów (zakon greckokatolicki). Miejsce to stało się sanktuarium św. Jozafata Kuncewicza, do którego, pielgrzymowali zarówno wierni wyznania rzymskokatolickiego, jak i grekokatolicy. Klasztor bazylianów, podobnie jak reformatów został skasowany przez władze carskie. Obecnie kościół jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej. W mieście możemy także podziwiać zespół pałacowo– parkowy Radziwiłłów. Funkcjonują tutaj dwie cerkwie prawosławne. Pierwszą jest cerkiew Świętych Cyryla i Metodego, przy której nadal funkcjonuje niewielki czynny cmentarz założony w 1810 r. jako unicki, od 1870 r. prawosławny, najstarsze nagrobki pochodzą z XIX w. Drugą jest cerkiew św. Marka. Obie cerkwie są siedzibami parafii prawosławnych.

Dodatkowe informacje

Informacja turystyczna w Białej Podlaskiej
ul. Plac Wolności 10
21-500 Biała Podlaska
tel. +48 83 341 67 30
www.cit.bialapodlaska.pl

Dawny Kościół i Klasztor o. Reformatów w Lublinie

ul. Bernardyńska 15
20-109 Lublin


ZOBACZ NA MAPIE

Z Białej Podlaskiej udajemy się do Lublina, trasa tym razem będzie dłuższa, podróż samochodem Białej Podlaskiej zajmie ok. 2 godzin.

Reformatów do Lublina sprowadziła w 1660 r. Helena z Prusinowskich Sapieżyna, kasztelanowa wileńska, która na fundację przeznaczyła swój dwór i okoliczne tereny, wówczas na przedmieściach miasta. Kościół, w stylu barokowym, pod wezwaniem św. Kazimierza został zbudowany w latach1663– 1674. Klasztor reformatów w Lublinie został skasowany jeszcze na początku XIX w. decyzją namiestnika Królestwa Polskiego gen. Józefa Zajączka. Ruchome wyposażenie kościoła zostało przekazane do kościoła reformatów w Kazimierzu Dolnym. Budynki klasztorne i kościół, przejęło ostatecznie państwo. W 1844 r. budynki poreformackie kupił przemysłowiec Karol Rudolf Vetter, przebudował je i przekształcił na browar. W takim stanie pozostają do dzisiaj, będąc częścią zabudowań Browaru przy ulicy Bernardyńskiej 15. Bryła zabudowań poklasztornych i kościoła, który do 2001 r. pełnił rolę magazynu jest zachowana, a wewnątrz budynku dawnego kościoła, zachowały się fragmenty polichromii z końca XVII w. Niestety wnętrze dawnego kościoła nie jest dostępne do zwiedzania.

Lublin to miasto z bogatą historią, której świadkiem jest wiele zbytków. Warto tutaj zwiedzić renesansowe stare miasto. Będąc już na starym mieście możemy zwiedzić kościół dominikanów, to właśnie w tutaj, wedle jednej wersji wydarzeń, miał mieć miejsce akt zaprzysiężenia unii lubelskiej. Ze starego miasta, przechodząc przez bramę grodzką możemy udać się na zamek. Sam budynek zamku, który obecnie jest siedzibą Muzeum Lubelskiego w Lublinie, został wzniesiony w XIX w. w stylu neogotyku angielskiego, na miejscu pierwotnego zamku. Z pierwotnych zabudowań zamkowych pozostawiono XIV-wieczną kaplicę pod wezwaniem Trójcy Świętej, którą zdobią rusko-bizantyńskie malowidła z pierwszej połowy XV w., fundowane przez króla Władysława Jagiełłę oraz trzynastowieczną romańską wieżę zamkową (Donżon), która jest jedną z najstarszych budowli na Lubelszczyźnie.

Ze wzgórza zamkowego rozciąga się widok na prawosławny Sobór Przemienienia Pańskiego, przy ulicy Ruskiej, który obecnie jest katedrą prawosławnej diecezji lubelsko– chełmskiej. Zachęcamy także do spaceru Krakowskim Przedmieściem, gdzie stoi kościół i klasztor kapucynów wzniesiony w XVIII w. w stylu baroku toskańskiego. Kolejnym zabytkowym kościołem, który dostrzeżemy z Krakowskich Przedmieść jest klasycystyczny kościół ewangelicko – augsburgski pod wezwaniem Trójcy Świętej, wzniesiony w XVIII w. Obecnie jest siedzibą parafii ewangelicko – augsburgskiej w Lublinie. Dochodząc do zbiegu Krakowskiego Przedmieścia i Alei Racławickich możemy skręcić w ulicę Lipową przy której rozciąga się najstarszy lubelski cmentarz, składa się on z trzech części: katolickiej, prawosławnej i ewangelickiej. Powstanie cmentarza jest datowane na schyłek XVIII w. W najstarszej części cmentarza znajduje się około tysiąca grobów z XIX w. Na części prawosławnej stoi prawosławna Cerkiew Świętych Niewiast Niosących Wonności wzniesiona w latach 1902−1903 w stylu bizantyjsko-rosyjskim, należąca do prawosławnej parafii katedralnej.

W Muzeum Wsi Lubelskiej (przy Alei Warszawskiej) możemy podziwiać greckokatolicką cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Lublinie, pochodzącą ze wsi Tarnoszyn koło Tomaszowa Lubelskiego, wzniesioną w 1759 r. w Uhrynowie. Cerkiew obecnie należy do parafii greckokatolickiej (unickiej) w Lublinie. Warto wiedzieć, że w lubelskim Metropolitarnym Seminarium Duchownym studiują zarówno klerycy obrządku łacińskiego jak i greckokatolickiego.

Będąc w Lublinie możemy także zobaczyć kościół mariawicki pod wezwaniem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy (ul. Paganiniego 1), obecnie siedziba parafii starokatolickiej mariawitów w Lublinie. Kościół został wybudowany w 1906 r. z cegły, front kościoła jest w stylu neobarokowym. Przy ulicy Lubartowskiej znajdziemy żydowską Jeszywas Chachmej.

Lublin, czyli Lubelską Szkołę Mędrców. W budynku od 2007 r. ponownie funkcjonuje synagoga, obecnie jest tam także hotel. Właścicielem budynku jest Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie. Zwiedzając Lublin nie może na naszym szlaku zabytków architektury zabraknąć budynku głównego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. KUL został założony w 1918 r., ale budynek uniwersyteckiego gmachu głównego (przy Alejach Racławickich) to połączenie kilku budynków i stylów architektonicznych. Jest to osiemnastowieczny klasztor dominikanów obserwantów, a kościół akademicki to dawny kościół tego klasztoru. W 1800 r. władze austriackie skasowały klasztor i przejęły budynki dla wojska znacznie je rozbudowując (min. dobudowano skrzydła z trzykondygnacyjnymi arkadami), które otaczają dziedziniec (obecnie dziedziniec uniwersytecki). Od1809 r. budynek mieścił koszary Wojsk Księstwa Warszawskiego. W okresie Królestwa Polskiego (przed 1828 r.) dobudowano w koszarach skrzydło frontowe. Po upadku powstania listopadowego budynek stanowił własność wojska rosyjskiego. Uniwersytetowi został przekazany w latach dwudziestych XX w., wówczas to ponownie go przebudowano, min. w arkadach osadzono okna. W latach osiemdziesiątych XX w. przebudowano budynek frontowy w stylu modernistycznym. Obecnie jest on wpisany na listę współczesnych dóbr kultury. W budynku funkcjonuje także muzeum uniwersyteckie.

Dodatkowe informacje

Informacja turystyczna w Lublinie
ul. Jezuicka 1/3
20-113 Lublin
tel. +48 81 532 44 12
www.lublintravel.pl

Rektorat kościoła św. Katarzyny w Zamościu

ul. Kolegiacka 3
22-400 Zamość
tel. +48 84 639 22 85

ZOBACZ NA MAPIE

Opuszczamy Lublin udając się do oddalonego o ok. godzinę jazdy samochodem Zamościa, zwanego „perłą renesansu”. Kościół i klasztor reformatów ufundował tu Marcin Zamoyski (czwarty ordynat Ordynacji Zamojskiej), oraz Hieronim Żaboklicki, ówczesny chorąży bracławski. Kościół pod wezwaniem św. Andrzeja i klasztor został wzniesiony w latach 1680–1686. Klasztor reformatów uległ kasacie jeszcze w XVIII w. decyzją zaborczych władz austriackich. Kościół jak i klasztor straciły sakralny charakter pełniąc różne funkcje (min. magazynu dla wojska).

Po 1815 r. Zamość znalazł się w granicach zaboru rosyjskiego, wtedy też władze rozebrały budynek klasztoru. Kościołowi zostały przywrócone funkcje sakralne dopiero w 1926 r. i od tego czasu nosi wezwanie św. Katarzyny. Obecnie jest to kościół filialny rzymskokatolickiej parafii katedralnej (znajduje się w północnej części zamojskiej starówki, przy ul. Solnej). Będąc w Zamościu powinniśmy także zwiedzić stare miasto z rynkami: wielkim, solnym i wodnym. Ozdobą rynku wielkiego jest manierystyczno-barokowy ratusz, główny budynek na zamojskim Starym Mieście. Wzniesiony w XVI wieku, obecną formę otrzymał w XVIII w. Charakterystycznymi elementami ratusza zamojskiego są szerokie schody wachlarzowe i wieża mierząca 52 m. wysokości. Równie piękne są późnorenesansowe kamienice ormiańskie. Wszystkie kamienice zamojskie, z charakterystycznymi podcieniami, są cennym zabytkiem architektury. Ciekawe są także zachowane obiekty twierdzy Zamość, czy budynek Akademii Zamojskiej, który wzniesiono w XVII w., a w latach 1752–1765, na polecenie Jana Jakuba Zamoyskiego, przebudowano w stylu późnego baroku. Dzisiejszy wygląd budynek otrzymał w połowie XIX w. Do ciekawszych zabytków sakralnych należy obecna rzymskokatolicka katedra Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła, wzniesiona jako kolegiata pod koniec XVI w. Funkcję katedry pełni od czasu utworzenia rzymskokatolickiej diecezji zamojsko– lubaczowskiej w 1992 r. Pozostałością po ludności wyznania mojżeszowego jest szereg budynków wśród których na czoło wysuwa się dawna synagoga (ul. Zamenhofa 9), jest to najlepiej zachowana późnorenesansowa synagogą w Polsce. Obecnie jest siedzibą Centrum „Synagoga” z Multimedialnym Muzeum Żydów Zamościa i Okolic. Obok budynku synagogi znajduje się dawny dom kahalny z XVII w., przy tej samej ulicy pod numerem 5 znajduje się dawna mykwa, w której obecnie funkcjonuje hotel. Z innych zabytków sakralnych należy zobaczyć kościół św. Mikołaja (na starym mieście), który był cerkwią greckokatolickiego zakonu bazylianów (od 1706 r.), w XIX w. cerkiew greckokatolicka została przekształcona w cerkiew prawosławną św. Mikołaja Cudotwórcy, a od 1918 r. jest kościołem rzymskokatolickim, w 1945 r. kościół przejęli redemptoryści. Obecnie siedzibą parafii prawosławnej w Zamościu jest cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja Cudotwórcy przy ul. Mikołaja Bołtucia 26. Zamość to nie tylko zbytki, ale także duże walory przyrodnicze. W bezpośrednim sąsiedztwie miasta (na południowy zachód od jego granic) znajduje się rezerwat „Hubale” z susłami perełkowanymi, reintrodukowanymi w 2014 r. W rezerwacie spotkamy również cmentarzysko kurhanowe zawierające pochówki ludności zamieszkującej ten obszar od IV do IX wieku n.e. W pobliżu miasta rozciąga się Roztoczański Park Narodowy, a na północ Skierbieszowski Park Krajobrazowy. Południowo– wschodnia część Zamościa pokrywa się z fragmentem obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Dolina Górnej Łabuńki”, która obejmuje górną część zlewni rzeki Łabuńka, dopływu Wieprza. W ostoi występują 222 gatunki ptaków (113 lęgowych), z tego 3 gatunki posiadają ostoje w obszarze miasta.

Dodatkowe informacje

Informacja turystyczna w Zamościu
ul. Rynek Wielki 13 (ratusz - parter)
tel. 84 639 22 92
www.zci.zamosc.pl/pl

Parafia Franciszkanów – OFM (Reformatów) pw. św. Antoniego z Padwy w Przemyślu

ul. Jagiellońska 2
37-100 Przemyśl
tel. +48 16 678 57 40
www.ofm-przemysl.pl

ZOBACZ NA MAPIE

Z Zamościa udajemy się do ostatniego punktu na mapie naszego Szlaku Klasztorów Poreformackich jakim jest Przemyśl. Droga do tego miasta zajmie nam nieco ponad 2 godziny.

Fundacja przemyska reformatów nastąpiła z inicjatywy samego zakonu. Oczywiście, aby doszło do fundacji musiano pozyskać fundatora. Z misją pozyskania fundatora wysłano o. Bonawenturę, który nakłonił do fundacji Piotra Cieciszewskiego i jego małżonkę Felicję Szczęsną Stadnicką, którzy przekazali zakonowi posesję i dom położony za murami miasta w pobliżu Bramy Lwowskiej. Pierwsza fundacja, składająca się z drewnianych zabudowań spłonęła w czasie pożaru w 1637 r. Wówczas pozyskano kolejnego fundatora Hermolausa Tyrawskiego. Tym razem wzniesiono murowany kościół i klasztor, który poświęcono w 1645 r. Historia reformatów przemyskich przedstawia zupełnie inaczej niż historia wcześniej przedstawionych fundacji na szlaku. Co prawda klasztor przemyski władze austriackie usiłowały skasować dwa razy: w 1786 r. i 1855 r., ale bezskutecznie. Natomiast władze austriackie odcięły klasztory w zaborze austriackim od pozostałych klasztorów zmuszając reformatów do powołania nowej prowincji w 1785 r. Matki Boskiej Bolesnej. Klasztor przemyski w XIX w. stanowił centrum zarządzania tą prowincją, był siedzibą prowincjała i domem studiów. Obecnie jest siedzibą parafii obsługiwanej nadal przez franciszkanów (ul Jagiellońska 7).

Będąc w Przemyślu warto także zwiedzić Zamek Kazimierzowski (na Wzgórzu Zamkowym), znajdziemy tam relikty przedromańskiego kompleksu pałacowego.

Przemyśl nadal pozostaje miastem wielokulturowym i wielowyznaniowym. Jest siedzibą trzech diecezji: metropolii przemyskiej (rzymskokatolickiej), metropolii przemysko-warszawskiej (greckokatolickiej) i przemysko-gorlickiej (prawosławnej), stąd możemy tutaj znaleźć zabytki sakralne wielu wyznań. Możemy tutaj podziwiać rzymskokatolicką bazylikę archikatedralną Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela, której budowę w stylu gotyckim rozpoczął wraz z Kapitułą biskup Mikołaj Błażejowski w 1495 r. Kolejne odbudowy i przebudowy nadały jej charakteru barokowego, a w XIX w. prezbiterium przywrócono charakter gotycki. Obecnie jest to archikatedra rzymskokatolicka. Kolejną archikatedrą, tym razem greckokatolicką, jest sobór św. Jana Chrzciciela. Pierwotnie był to kościół jezuicki wzniesiony w XVII w. w stylu barokowym, od 1991 r. archikatedra greckokatolicka. Cerkiew pod wezwaniem Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy (przy ulicy Wilczańskiej 24) jest obecnie prawosławną konkatedrą. Zabytkowy charakter ma również kościół ewangelicko – metodystyczny z 1910 r. (ul. Jana Matejki), obecnie jest siedzibą parafii ewangelicko – metodystycznej w Przemyślu. Przy ulicy Słowackiego znajdziemy synagogę (tzw. synagoga Scheinbacha) wzniesiona w latach 1910-1918, działała ( z wyjątkiem lat II wojny światowej) do 1953 r. Obecnie siedzibę tutaj ma Biblioteka Miejska. Warto także zobaczyć kościół Trójcy Przenajświętszej i klasztor sióstr benedyktynek. Ciekawym zabytkiem jest kościół Matki Bożej Szkaplerznej i klasztor sióstr karmelitanek bosych. Z 1880 r. pochodzi prawosławna cerkiew pod wezwaniem Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy, którą zarządza Prawosławny Ordynariat Wojskowy. Miłośnicy fortyfikacji znajdą tutaj Muzeum Twierdzy Przemyśl. Po obiektach Twierdzy biegnie pieszy szlak turystyczny oraz Forteczna Trasa Rowerowa. W Przemyślu możemy zwiedzić Muzeum Dzwonów i Fajek. Właśnie to miasto jest polskim centrum produkcji fajek. Jeżeli zdecydujemy się na zwiedzanie muzeów nie powinniśmy pominąć Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej, czy Muzeum Historii Miasta Przemyśla. Wielu z Państwa może zainteresować fakt, że w Przemyślu znajdziemy także stok narciarski.

Dodatkowe informacje

Informacja Turystyczna w Przemyślu
ul. Grodzka 1
37-700 Przemyśl
tel. +48 16 675 21 63
www.visit.przemysl.pl